 |
| Photo by |
Asya kültürü dendiğinde birçoğumuzun aklına ilk başta “chopstick” yani yemek çubukları gelir hiç kuşkusuz. Japonya, Çin, Kore, Vietnam, Singapur olmak üzere dünyanın yaklaşık %28’lik bölümünde yemek yenirken çubuklar kullanılmaktadır.
Çubuk kullanımı sırasında 30 eklem ve 60 kas haraket ettirirken aynı zamanda beyni etkileyerek beyin hücrelerinin gelişimini sağlamaktadır.
Ayrıca 2005 yılında EBS Kore Televizyonunun 4 ilkokul öğrencisi ile yaptığı ilginç bir deney ortaya koymuştur ki; metal çubuk kullanıldığında çatalı kullandığından beynin %30, tahta çubuk kullanıldığında ise çatalı kullanıldığından %20 daha fazla beyin aktifleştiği görünmüştür.
Çubuk kullanırken dikkat etmemiz gereken bazı kurallar vardır:
* Çubukdan çubuğa direk yemek aktarımı yapılmaz.
*Çubuklar ile oyun oynanmaz.
*Ne yiyeceğine karar verirken yemeklerin üzerinde gezdirilmez.
*Yalanmaz, emilinmez ya da çiğnenilmez.
*Pirinç dolu tabağın üst kısmına çubuk batırılmaz. ( yada kase ile ikram edilen herhangi bir yemekte) (bu gelenek sadece cenazelerdeki pirinç kaplarında kullanılıyor.)
*Sanki kılıca geçirilir gibi yemek çubuğa geçirilmez.
*Çorbanın içinde sanki birşey aranıyormuş gibi karıştırılmaz, dolaştırılmaz.
*Çubuğunuzla işaret edilmez.
*Eğer yemek yerken çubuğunuzu kullandıysanız ortak tabaktan yemek alırken arka ucunu kullanınız. (Japon kültürüyle ilgili sayfadan alınmıştır.)
* Çubuk kullanımında en zor şeylerden biri yemeği ikiye bölmek dersek sanırım yanılmış olmayız. Biraz tecrübeli olmanız gerekebilir. Denge merkezine bastırırken çubuklarınızla biryandan ayırmaya çalışmalısınız. Ancak tempura gibi tek parça yemekleri alıp ısırarak da yiyebilirsiniz.
 |
| Photo by |
Japon Çubuğu
Japon çubuğu dendiği zaman, Japonya’da çıkan tahta çubuklarını bahsetmemek mümkün değil. Tahta çubuklar Ramen lokantaları gibi birçok lokanta, restoranlarda karşıya çıkar. Genellikle dörtgen şeklindeler fakat yuvarlak şeklinde olanlarıda var.
Japon çubukları genellikle dörtgen şeklinde olup (yuvarlak şekilde olanlarıda bulunmaktadır.) çevreyi korumak amacıyla kullan-at tahta çubuklarını tercih etmezler. Bunun yerine kendi çubuklarını kullananların sayısı her geçen gün artmaktadır.
Geleneklere göz gezdirirsek; Japonya’da yeni yılı kutlarken aile bireyleri adlarını tek tek çubuk çiftlerine yazıp kutlama töreninden sonra bu çubukları kullanmaya başlar. Herkes kendi çubuğunu yıkar ve herkes kendi çubuğunu kullanmaktadır.
Çatal ve bıçak sadece Batı tarzı yemeklerin yenmesinde kullanılır. Ancak donburi ya da japon tarzı körili pirinç yerkende kaşık kullanılmaktadır. Çorbada ise Çin stili seramik kaşık kullanılır.
Çin Çubuğu
Çin’de antik zamanlarda çubuklar “Zhu” olarak bilinirdi. Çinlilerin ataları buharda ya da haşlanmış yemek yapmayı sevdiklerinden onlar için çorba içinde sebze yakalamak zor olduğundan “Zhu”yu yaratmışlardır. Xia hanedanlığı döneminde daha gelişim aşamasında olan çubuklar, ancak Milattan önce 16.-11.yüzyıl arasındaki Shang Hanedanlığında eşit boylarda iki çubuk halini almıştır.
Çin çubuklarının ön tarafı Japon çubuklarına göre biraz daha yuvarlakken gelenek olarak da Japonlardan biraz daha farklı düşünmektedirler. Japonların aksine kendi çubuklarının ailesi ya da misafirleri tarafından kullanılması samimiyetin bir göstergesi olarak algılanır.
Günümüzde Çin çubukları yemek yemek dışındada birçok amaca hizmet etmektedir. Örneğin hediye olarak ve iyi dileklerinizi iletmek içinde çubuk almayı tercih edebilirsiniz. Ayrıca çeşitli el işçiliğine sahip çubukları koleksiyon olarak biriktirenlerde bulunuyor.
Çinliler için daha önce belirttiğimiz çubuk kullanım kurallarına ek bazı adap kurallarından bahsedebiliriz. Örneğin tabağınızın kenarına çubuğunuzu vurarak ses çıkarmak hoş karşılanmaya bilir, bunun nedeni yemek dilenenlerin böyle birşey yaptığı inancıdır. Daha evvel bahsettiğimiz kurallara uymamanız ise eğitim eksikliğinizi gösterdiği söylenmektedir.
Çin yemeğindeki çorbalar Kore yemeğindeki çorbalara göre daha yağlı ve daha koyu olduğundan çin kaşıkları daha derin ve alt dudağı kaşığa koyup içme şeklinde kullanılmaktadır. Çin’de yemek adeti insanların yuvarlak masada oturarak yemek yemesine dayanmakta bu yüzden de en uzaktaki yemeğe uzanabilmek içinde çubuklar uzun olmaktadır.
 |
| Photo by |
Kore Çubuğu
Çin ve Japonlardan farklı yemek kültürüne sahip Koreliler çoğunlukla metal çubuğu kullanmaktadır.
Sofra adabının farklılığına örnek vermek gerekirse; Koreliler kaşık kullanıcakları zaman çubuğu ellerinden bırakmakta, çubuk kullanacakları zaman ise kaşığı ellerinden bırakmaktadırlar.
