Hayatta karşımıza çıkan sayısız renk vardır. Ve biz her bir renge hatta kullanım yerlerine göre farklı anlamlar yükleriz. Bu anlamlar kültürden kültüre de değişiklik gösterir. İşte bugün sizlere Japonlar için renklerin anlamlarından bahsedeceğim.
Bazı geleneksel Japon renkleri Asuka döneminden (538 – 710) beri kullanılmakta olup yaklaşık 500 bağımsız renk vardır. Özellikle pigmentlerden yapılan renkler nedeniyle geleneksel renkleri adlandırırken yerel bitki ve hayvanlardan yararlanılmıştır.
Örnek verirsek;
Akane İro – Akane denilen bir çeşit çimen tarzı bitkinin köklerinden yapılmaktadır.
Azuki iro – Azuki fasulyesi rengidir.
Hayvanlara örnek verilirse ise en meşhuru gri tonlarını ifade etmek için kullanılan fare (nezumi)’dir;
Budou nezumi – morlu bir gri tonu
Fuji nezumi – açık morlu bir gri tonu
Yanagi nezumi – açık yeşil gri tonu gibi.
Japon tarihine göz gezdirdiğimizde renklerin belirli sosyal sınıfları belirtmek için kullanıldığını görüyoruz.
Örneğin kinjiki adı verilen renklerin yasak olduğu ve sadece en üst rütbeli hükümet çalışanları tarafından kıyafetlerinde kullanıldığı görülüyor. Bu renklerden biri olan Ootan, sadece Japon aristokrat sınıfına ait kişilerce kullanılırmış. Renklerin tarihte kullanımına baktığımızda uzayıp gittiğini görüyoruz, ancak şimdi sizlere biraz daha günümüzde de kullanılmaktada olan renklerin anlamlarına getirmek istiyorum.
KİMONO
Kimonolar için ilerleyen zamanda ayrıntılı bir yazı hazırlayacağım. Ancak Japon kültürü denince akla gelen Kimonoların renk çeşitliliğini düşünürsek burada bahsetmeden geçmek olmaz. Herkes bu rengarenk kimonolara sahip olamasa da özellikle geisha’lar moda standartlarını belirliyor. İşte aşağıda aylara göre geishaların giydiği kimono renkleri:
Ocak: Pine: yeşil ve mor
Şubat: Redblossom plum: koyu kırmızı ve mor
Mart: Peach: şeftali ve haki
Nisan: Cherry: beyaz ve şarap rengi
Mayıs: Orange Flower: kuru yaprak rengi ve mor
Haziran: Artemesia : kök yeşili ve sarı
Temmuz: Lily: kırmızı ve kurumuş yaprak sarısı
Ağustos: Cicada wing: gökyüzü mavisi ve sedir ağacı kabuğu rengi
Eylül: Aster: lavanta ve şarap rengi
Ekim: Bush Clover: Gül ve arduvaz mavisi
Kasım: Maple: gri-yeşil ve kızıl
Aralık: Krizantem: lavanta ve mavi Zaman içinde bu renk kombinasyonları Japon renk kültürünün bir parçası haline gelmiştir.
Modada Geleneksel Renkler
20 sene evvel gençler geleneksel renkleri Japonya’da kullanmayı tercih etmezken günümüzde birçok modacı geleneksel renk ve stiller üzerine yönelmiş. Yani günümüzde sokaklarda kimono giyerek işe giden birini görürseniz şaşırmayın^_^
Tabi renkler sadece kimonolarda kullanılmıyor. Tokyo sokaklarında rengarenk giyinen gençleri en azından birkaç resimde görmüşsünüzdür. Bunun sebebi tabi ki geleneksel renklerin sadece moda markalarının yüzleri olan modellerin değil aynı zamanda J-pop idollerinin de kullanması dersek sanırım yanılmış olmayız.
Şimdi birazda Japonlar için renklerin anlamlarına bakalım mı ?
Kırmızı (Akai, Seki, Shaku) Güneşin Rengidir. “Güneş ne renk?” diye sorarsanız birçok Japondan alacağınız cevap “Kırmızı” olur.
Kırmızı ve Beyaz renkli iplerden oluşan Mizuhiki, mutluluk verici etkinliklerin düzenleneceği alanların süslenmesinde kullanılır. Buna düğün süslemeleri de dahildir. Koohaku manjuu, kırmızı ve beyaz fasülye reçelidir. Genellikle düğün resepsiyonlarında müsafirlere hediye olarak verilir.
Koohaku taikoo; genellikle ilkokul ve diğer yaştaki çocukların gruplar arasındaki yarışmalarında ikiye ayrılan takımların renkleri kırmızı ve beyazdır.
Beyaz ( shiroi, Haku) Yağan Kar; Geleneksel Japon evlilik seramonilerinde beyaz kimono kullanılır.
Siyah (Kuroi, Koku) Sumi;Siyah Mürekkep: Kaliografide saf beyaz kağıda çizelen siyah mürekkep.
Mo; Yas ; Siyah ve Beyaz genellikle yas renkleridir. Başsağlığını bildirmek için götürülen hediye olan kooden zarfında siyah – beyaz mizuhiki kullanılır.
Sarı (Kiiro, Ko, O) Himawari – Ayçiçeği Fumikiri – Tren geçidi. Japonya Endüstriyel Standartları Kodunda sarı ve sarı-siyah çizgiler “dikkat” anlamını taşımaktadır.
Kodomono booshi – Okula giden çocukların şapkaları motorluların dikkatini çekmek için sarı renklidir.
Mavi(Aoi, Sei,Sho) Aozora ve Umi – Mavi gök ve deniz Ao ve Midori – Mavi ve yeşil.
Bahar başlangıcına shinryoku (yeni yeşil) denir ya da aoba (mavi yaprak). Burda kullanılan Ao yeni baharı anlatırken aynı zamanda gençlik, yenilik, olgun olmamayı ifade eder. Gençlikdeki ve genç adam kelimelerindeki kullanılan gibi : seishun, seinen, aokusai ve aonisai.
Seifuku – okul forması. Geleneksel mavi kumaşlar indigo boyası ile renklenir ve bu mavi tonu giyimde Japonya’da sık kullanılan bir renktir. Üniversite öğrencilerinin giydiği takımlarda yada potansiyel eleman adaylarının iş görüşmelerinde giydiği takımlarda sıkça karşımıza çıkar. Ofis çalışanları ise genellikle koyu mavi tonlarını tercih ederler.
Yeşil (Midori, Ryoku, Roku) Ryokucha-yeşil çay Ryokuooshoku yasai – yeşil ve sarı olan sebzeler. Ispanak, havuç gibi..
(Eski yazılarımdan biri olduğu için ne yazık ki kaynak belirtemiyeceğim..)
0 Yorumlar