川崎市民祭り
Bugün sizlere hayalimdeki işlerden birini yapan bir Türk’ü tanıtacağım. Kendisi yedi sene önce Japonya’ya taşınmış ve şu anda Yokohama temelli bir Kültürel Festival Turizm Şirketi işletiyor. Japonca bilmiyorsanız ancak Japonya’nın dört biryanındaki birbirinden ilginç festivalleri deneyimleyerek gerçek ve unutulmaz bir Japonya tatili istiyorsanız arayacağınız kişi Mesut Doğan.

Burcu: Sayfama hoş geldiniz Mesut Bey. Öncelikle belirtmeliyim ki benim gibi araştırmayı çok seven kültür alışverişi üzerine yoğunlaşmış projeler için can atan bir yazar için kıskanılacak bir iş yapıyorsunuz. Festivallerin gücü, insanları biraraya getiriyor ve mucizevi şekilde birbirlerine yakınlaştırıyor. Sizde de öyle mi oldu? İlk katıldığınız festivalden bahsedebilir misiniz?  

Mesut Doğan: Merhaba Burcu Hanım. Öncelikle sayfanızdaki değerli okuyucularınızı saygıyla selamlıyorum. Ayrıca röportaj için çok teşekkür ederim.  Size katılıyorum, geleneksel kültürel festivaller mükemmel birer fırsat. Özellikle dışa kapalı homojen bir toplumu olan Japonyada gerçekten sizin de belirttiğiniz gibi tam bir mucize. İlk katıldığım festival Şodoşima adında sayfiye bölgesi olan bir adadaki TaikoMatsuri. 

小豆島 First festival I attended at Shodoshima - Taiko Matsuri

Okuyucularımdan özür dileyerek biraz baştan anlatarak başlayacağım. Eşime İzmirde aşık olup evlendikten sonra Japonyaya taşındık ve ilk olarak Tokyoda ilk üç yıl yaşadık. Genelde yurtdışında ikametiniz söz konusu olunca yeni ülkeye alışma süresi üç ile altı ay arasındadır. Japonya farklı. Tam anlamı ile oldukça zor bir Japonyaya adaptasyon süreciydi. Otuz yaşımdan sonra çok yoğun bir Japonca öğrenme süreci hemen akabinde neredeyse sıfırdan yeniden başlamak zorunda kaldığım kariyerim. Tokyoda 5 yıldızlı bir otelde çalıştığım sıra bir iş teklifi aldım. Japonyada zeytini ve Ege bölgesine benzerliği ile ünlü bir bölge olan Setonaikai da bir şirketten. 

Nisan ayında bölgenin en büyük adası olan Şodoşima ya taşındık. Yerel bir oteller grubunun yeniden yapılanmasında görev aldım. Nisanda taşındık, zaman geçti, oldu Eylül ayının başları ve ben bu küçük adada kimse ile tanışamıyorum, sosyalleşemiyorum. Konuyu patrona açınca kısa bir zaman sonra yerel bir kültürel festival olduğunu ve katılmamın yararlı olabileceğini belirtti. 

 
深川水かけまつり2Kızım Sakura ve oğlum Kaya ile Matsuri

Ülkedeki dördüncü yılım, pek umudum yoktu ama Festival sabahı erkenden kalktım ve toplanma alanına gittim. İki tane, onar metrelik uzunluğu olan kalın sırığı ahşap bir yapıya sağ ve soldan yatay olarak monte etmişler. İçinde dört erkek çocuk, kıyafetleri aynı bizim Yeniçeriler, bir dua mırıldanıp sırasıyla ortadaki davulu ellerindeki tokmaklar ile yavaş bir ritimle dövüyorlar. Yüzün üzerindeki erkek de omuz vermiş, bu yapıyı omuzlarında değişimli olarak hep beraber taşıyorlar. Yaklaşık iki ton ağırlığında. Beni gören herkes suratıma uzaylı görmüş gibi delice şaşkın bir ifade ile bakıyor ve ben onlardan daha şaşkın Bu ne? Şokundayım. Amacı ne, neden yapılıyor hiç anlamıyorum. İlk şoktan sonra kendimi tanıttım ve onlar ne yapıyorsa yapmaya başladım.  Ben de omuz verdim onlarla taşımaya başladım Taiko dedikleri bu yapıyı. Saatler ilerledikçe ada halkı ile aylarca kuramadığım iletişimi kurdum ve hatta ilerletmeyi başardım. Akşam üstü adada beni tanımayan neredeyse yok gibiydi ve bir çoğu ile arkadaş olmuştuk. 
小豆島Şodoşima daki ilk katıldığım festival

Festivalden sonra adadaki hayatım bam başka bir boyut kazanmıştı. Kabul edilmiş, kabullenilmiştim ve biliniyordum. Artık yolda yürürken selam versem bile beni görmezden gelenler şimdi adım ile hitap ediyordu. Baş döndürücü bir hızla bu homojen ve kapalı toplumun içinde birden var olmuştum. Adımı nereli olduğumu biliyorlardı artık. Anlatılmaz bir duygu, tarif edilemez bir başarı hazzı idi benim için.

Burcu: Bu işe başlama sebebiniz festivaldeki deneyimlerinizden mi geliyor?

Mesut Doğan: Evet. İkinci yıl tekrar katıldım festivale. Bu defa herkesi tanıyorum, ne yapılır tecrübeliyim ama altı yedi kişilik bir grup ki ilk defa görüyorum kendilerini, beni selamlamıyor hatta konuşmuyor bile. Merak ettim ve soruşturdum kim bu arkadaşlar diye. Öğrendim ki festival için başka bir şehirden çağırılmış part time çalışanlar. Şaşırdım. 

 
小豆島2İkinci yıl Şodoşima Taiko Matsuri

Festival tutkudur, coşkudur, arınmadır, unutmadır, öğrenmedir, sevinçtir ama part time iş olabileceği hiç aklıma gelmemişti. Sonra o gün günümüz Japonyasının sosyal ve ekonomik gerçeklikleri ile yüzleştim. Japonya çok yaşlı bir ülke, modern toplum artık şehirli ve sosyolojik olarak yeni bir evreye girdiği için otuz yıl içerisinde Japon kültürünün yüzde elliden fazlası yok olacak. Sonra dedim ki dışarıdan gönüllüler çağıralım. Hem eğlensinler hem kültürel festivallere devamlılıklarında yardımcı olsunlar. Farklı bölgelerden Japonlar yada yurt içinden veya dışından turistler. İlgi duymaya başladım Japon festivallerine. Sonra araştırmaya başladım hobiye dönüştü ve bir de baktım ki ülkenin en büyük Hava Yolu şirketi kapımı çalıyor. Festival Turizmi sitesi kurmayı düşünüyoruz bize danışmanlık yap. Bir diğeri bize tur organize et. Röportaj teklifleri ve hatta ulusal televizyonda yayınlanan programlar. İki yıl içerisinde onlarca kitap kaynak okumuşum, üç yüze yakın festivale katılmışım. Böyle başladı SuperMatsuri adlı şirketin Japonyadaki serüveni.
上総一ノ宮十二社祭り TENGU ( Efsanelerde geçen bir Şinto  Tanrısı ile burun şakası)

 

Burcu: SuperMatsuri şirketiyle ilgili bize bilgi verebilir misiniz? İnsanlar hangi konularda şirketinizden yararlanabilir?

Mesut Doğan:SuperMatsuri klasik tanımıyla bir Kültürel Festival Tur ve Etkinlik Organizasyon şirketi. Henüz daha başlarda olan küçük bir start up. Şirketimiz ben ve iki çalışandan oluşuyor. Japonyaya ve Japon kültürüne ilgi duyan ziyaretçilere festivalleri deneyimleyebilecekleri turlar ve aktiviteler organize ediyoruz. Yerel kamu kurum ve kuruluşlarına Çevirmenlik ve Danışmanlık hizmeti veriyoruz. 2020 yılında ülke dışında da Japon Kültürel festivallerini ve Geleneksel El sanatları ürünlerini tanıtıcı etkinlikler organize etmeye başlayacağız. Mesela 2020 yılı 30-31 Mayıs tarihlerinde İzmirde Tarihi Havagazı Fabrikası Kültür MerkezindeNippon Kültür Sanat Fuarı 2020 adlı organizasyonumuz olacak.

Burcu: Japonya festivali bol olan bir ülke. Mevsimlere göre en çok ilgi gören festivaller hangileri?

Mesut Doğan: Evet Burcu Hanım söylediğiniz gibi festivali bol bir kültür. 300.000 in üzerinde festival. Yalnızca Obon ( Temmuz Ağustos aylarını kapsayan aşırı sıcak ve nemli sezon ) dışında Japonyada her hafta sonu mutlaka birkaç festival organize ediliyor. Festivaller belirttiğiniz gibi sezonlara ayrılmış durumda. 

ふるさと祭り東京 Oğlum Kaya ile Aomori Nebuta Festival

Yaz sezonu ülkenin kuzey bölgesindeki Aomori şehrindeki Nebuta Festivali. 

İlk Bahar Sakura ( Kiraz çiçeği izleme ve piknik yapma ) Festivalleri. 

Sonbahar Tokyoda Kanda Şinto Tapınağındaki Omikoşhi ( Taşınabilir Türbe ) ve Osaka Kishiwada ( Kişivada ) şehrindeki Danjiri Festival. 

秩父夜祭 Ben habersizken çekilen ve ulusal basında kullanılan fotografım ( ÇiÇibu Yomatsuri )

 

Kışın ise Tokyonun kuzeyinde olan Saitama Eyaletindeki Chichibu ( Çiçibu ) Şehrindeki ChichibuYomatsuri ve ülkenin kuzeyindeki İwate Eyaletindeki Kokuseki Tapınağındaki Somin Festival. 

Bunlar benim hemen şimdi aklıma gelen ve bir çoğu UNESCO Dünya Kültür Mirası listesine de girmiş dünyaca bilinen festivaller.

Burcu: Turlarınızı hangi dillerde yapıyorsunuz?

Mesut Doğan: Turlarımızı İngilizce, Japonca ve Türkçe yapıyoruz şimdilik. En kısa zamanda Çince, Fransızca, İspanyolca dillerinde de tur hizmeti vermeye başlayacağız. 

ふるさと祭り東京Haiya Odori

 

Burcu: Örneğin Koshi Ateş Festivaline katılmak istiyorum Mart ayında. Siz hangi basamaklarda devreye giriyorsunuz? Tur program neleri kapsıyor?

Mesut Doğan: Herhangi bir Festivale katılma isteğinizi bize belirttiğinizde hemen kimlik bilgileri ve seyahat bilgilerinizi rica ediyoruz. Ayrıca tam olarak seyahatinizin hangi aşamalarında ne tür servisler istediğinizi belirttiğiniz formumuzu doldurduktan sonra hemen isteğiniz işleme alınıyor. Öncelikle festivale katılım ve deneyim isteğinizi ivedilikle festival organizasyon komitesindeki partnerlerimize bildiriyoruz. Onay alındıktan sonra koşullar ve detaylar misafirimize belirtiliyor. Seyahat detayları ve festival katılımı ile ilgili detaylar belirlenip hem fikir olunduğunda sözleşme ve ödeme süreci gerçekleşiyor. 

 
牛深ハイヤTokyo Nihon Odori Festival

Burada belirtmek isterim ki her festivalin kendine özgü kural ve koşulları mevcut. Bazı organizasyonlar günümüz koşullarını da göz önünde bulundurarak esneklik gösterebiliyor fakat bazı festivaller katı kesin kurallarını çok önemsiyor. 

Örnek vermek gerekir ise Omikoşi ( PortableShrine – Taşınabilir Türbe ) omuzlarda taşınıyor ve eskiden kadınların katılımı hatta dokunmaları bile yasakmış ama şimdi kadınlarda gerekli asgari koşullara uyarlarsa katılabiliyor. 

2019.2.11 黒石寺蘇民祭 Somin Festival

 

Bir başka örnek ise Somin Festival. Kesinlikle kadınların katılımı mümkün değil. Katılımcılar festivalden bir hafta önce sıkı bir VEGAN diyete girmek zorundalar.

Burcu: Turistler sadece paket tur satın almıyor aynı zamanda kendi tur programlarını hazırlayabiliyorlar sanırım. Süreçten bahsedebilir misiniz?

寄居Samurai Festivali

 

Mesut Doğan: Günümüz koşullarında paket tur satışı ve klasik Tur operatörü çalışma modeli bitti diye düşünüyorum. Artık ziyaretçileri kendi akıllı telefonlarından da basitçe yapabilecekleri küçük tur organizasyonları için acentalara para vermek memnun etmiyor. 

 
上総一ノ宮十二社祭りAmerika Hawaiden Stewen ve Ben

Ziyaretçiler sadece görmek değil deneyimlemek, keşfetmek, meydan okumak ve hemen sosyal medyada paylaşmak istiyorlar. Bizim modelimizde ziyaretçimiz bize gelecekleri tarihi, kişi sayısını, görmek ve deneyimlemek istedikleri içerikleri iletiyorlar. Sonrasında hazırladığımız taslaklar üzerinden ziyaretçimiz ile tur programını oluşturuyoruz. Ziyaretçimiz bize tren bileti için yada kalacağı otel için değil ona bu seyahatinde yoldaşlık, arkadaşlık, yer yer deneyim ve birikimlerimizle Liderlik yapmamız için ücret ödüyor. Misafirimizle detaylar ve plan üzerinde hem fikir olduktan sonra sözleşme ve ödeme aşamasına geçiyoruz. Ödeme işlemi bittikten sonra Aktivite deneyimi sonuna kadar kendisine yolculuğunda eşlik ediyoruz. 
 
匝瑳市Çiba Mizukake Matsuri ( Su festivali ve ilk küçük turum)

 

Burcu: Röportaj için teşekkür ederim. Yabancı turistlere sağladıkları kolaylıklar sebebiyle şirketinizin Japon turizmine sağladığı katkının yakın zamanda dikkat çekeceğine eminim.